Etxebizitza kolektiboa, Europan, etxeko eta komunitateko kultura bat dakarren bizitegi-eredu bat da; ondasun horrek, aldi berean, kontinente osoaren nortasuna markatzen du. Era berean, gizarte- eta kultura-elementu integratzailea da. Balioa emateko, European Collective Housing Award, Etxebizitza Kolektiboaren Europako Saria, sortu da, Euskadiko Arkitektura Institutuaren eta Bordeleko Arc en Rêve arkitektura-zentroaren arteko lankidetzatik. Bizitegi-eraikinen sustapenak saritzea helburu duen nazioarteko saria da.

1994an, Jorge Oteiza artistak proiektu bat egin zuen Artelekun, Bilboko Zorrozaurreren etorkizuna elkarrekin irudikatu zuten ikasle-talde batekin batera. 30 urte geroago, ikasle horietako bik proiektu hura biltzen duen erakusketa bat egin dute komisariotzan: 'Hiria geldirik. Oteiza Bilbon' erakusketak ireki ditu ateak.

Joan den azaroaren 7an hasi zen Bilbao Metrópoli-30ek Mugak/ Bienalerako antolatu duen proiektuaren programazioa. 'Itsasadarra metropoliko hiri-espazioa berreraikitzeko, berpizteko eta berrasmatzeko ardatz estrategiko gisa' izenpean, Bilboko eremu ikoniko horri buruz hausnartzeko jarduera ugari biltzen ditu, hiriarentzako aukera gisa.

Etxekoa eta etxebizitzen birgaitzea hiri-estrategia gisa ezartzearen kontzeptua jardunaldi baten muina izan da gaur goizean Bilbon. ‘Etxea berpiztea’ izenburupean, ‘Mugak/ HABIT[atu]Z’ pabiloi iragankor berrian ospatu da, astelehenean Bilboko programazioari hasiera eman ziona Mugak/ Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Bienalaren laugarren edizioaren barruan. Bertan, birgaitzeko agertoki berriak planteatu dira, etxeko espazioak eraikitzeko funtsezko tresna gisa diseinatuta.

Mugak/ Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Bienalak baditu bere hiru pabiloi iragankorrak: gaur inauguratu da ‘Argi’, Alderdi Eder parkean, Donostiako erdigune neuralgikoan. UPV-EHUko Arkitektura Goi Eskola Teknikoak (AGET) diseinatu eta eraikitako pabiloia da. Orain, urritik Saguesen dagoen ‘Lost forest’ eta atzo Bilbon inauguratutako ‘Mugak/ HABIT [atu] Z’ -ekin bat egiten du, Bienalak sustatzen dituen gogoetak kalera eramateko.

Mugak/ Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Bienalaren programazioa Bilbora iritsi da, arkitektura kalera aterako duen pabiloi iragankor baten irekierarekin. Gaur goizean, ‘Mugak/ HABIT[atu]Z’ inauguratu da prentsaurrekoan. Bertan Mugak/ Bienalak azaroaren 23ra arte Bizkaiko hiriburura ekarriko dituen gainerako jardueren berri eman da, guztiak doakoak.

Euskal arkitektura gazteak erakusketa bat du gaurtik aurrera Euskadiko Arkitektura Institutuan, Donostian. Peña Ganchegui 2023 Sariaren epaimahaiak aukeratutako hautagaien lanak biltzen dituen erakusketa da, Mugak/ Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Bienalaren esparruan inauguratutakoa.

Mugak/ Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Bienalak laugarren edizio honetako erakusketa nagusia inauguratu du gaur goizean. Euskadiko Arkitektura Institutuan kokatuta dago, eta ‘Aldaketa bizi’ izenburupean, arkitekturaren eta arteen munduko figura ezagunen arteko elkarrizketa kolektiboa aurkezten du. Partaideek haien pieza originalak, proiektuak eta praktiken irudikapenak batu dizkiote erakusketari. Bihartik aurrera eta 2024ko otsailaren 25era arte egongo da zabalik.

Asteazken honetan, urriaren 25ean, Mugak/ Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Bienalaren laugarren edizioa inauguratuko da. Donostiako Kursaal Biltzar Jauregiko Emanaldi Aretoan izango da, Wang Shu, Pritzker 2012, eta Lu Wenyu, Txinako Amateur Architecture Studio estudioko kideen hitzaldi magistralaz gozatzeko aukera izango baita. Ekitaldia 19:00etan hasiko da, Iñigo Urkullu lehendakaria buru dela, eta bostehun bat lagun bilduko dira. Oraindik doako sarrerak daude eskuragarri. Asteazkenean, halaber, edizio honetako erakusketa nagusia inauguratuko da, 'Aldaketa bizi', Euskadiko Arkitektura Institutuan. Gogoeta korala da, arkitekturaren eta arteen munduko pertsona ezagunen lanak elkarrizketa kolektibo batean batzen dituena. Horien artean, pieza originalak eta sortzaileen praktiken irudikapenak egongo dira. Urriaren 26an irekiko da 2024ko otsailaren 25era arte. Wang Shu eta Lu Wenyu, 'Aldaketa bizi' erakusketan ere parte hartzen dutenak, Kursaalean erakusketako parte-hartzaileen hitzaldi ziklo bat irekiko dute, Euskadiko hiru hiriburuak bisitatuko duena. Urriaren 26an TAKK Bartzelonako estudioko Mireia Luzarragaren txanda izango da, eta Euskadiko Arkitektura Institutuan izango da arratsaldeko 19:00etan, 'Biharamuneko etxea'-ren eraberritze berritzailea jorratuz.

Gonzalo Sánchez Ortegak eta Armando Diagok osatutako Ortega Diago estudio donostiarrak irabazi du Euskal Arkitektura Gaztearen Peña Ganchegui Sariaren laugarren edizioa. María Langaritak, Fernando Márquez Ceciliak eta Antonio Ortizek osatutako epaimahaiak sarituen lanaz honako hau baloratu du: sintesi espazialaren ariketa, materialen tratamenduan dagoen fintasuna, irtenbide programatiko bereziak, zirkulazioen arintasunarekiko kezka eta gardentasunen azentua. Sariaz gain, epaimahaiak Anartek, Eloi Landiak, Equi Studiok, Amaia Aranak, Gureak eta Mugarak aurkeztutako hautagaiak aukeratu zituen finalista gisa, eta azken hirurek aipamen berezia jaso zuten. Saria Euskadiko Arkitektura Institutuan eman zen, Mugak/ Bienalaren barruan. Ocamica Tudanca Arquitectos aurreko edizioko irabazleek diseinatu eta koordinatutako galak Euskal Arkitektura Gaztearen Jaiari eman zion hasiera, Euskadiko kulturaren eta arkitekturaren erakundeetako ordezkariek eta profesionalek parte hartuta. Pablo García Astrain Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Lurzoru eta Arkitekturako zuzendariak irabazleen "kalitatezko arkitekturarekiko konpromisoa eta zorroztasuna" azpimarratu ditu, eta nabarmendu du Etxebizitza Sailburuordetzak saria bultzatzen duela "euskal arkitektura sustatzeko, zehazki arkitektura gaztea, diseinuaren, arkitekturaren eta hirigintzaren alorreko joerak prestatzen dituena eta datozen urte eta hamarkadetarako gure hirien bilakaera zirriborratzen duena". Bestalde, Rocio Peña Peña Ganchegui Artxiboaren zuzendaia pozik agertu zen "sariaren laugarren edizioak duen sendotasunagatik, aurreko edizioarekin alderatuta izen-emate kopurua ere handitu egin baita", eta ospatu zuen "lehen aldiz, hautagaitzetako emakumeen ordezkaritza gizonezkoenera hurbiltzen dela, eta oreka hori, eskoletan aspaldidanik egon arren, ez da oraindik islatzen beste ordezkaritza esparru batzuetan, saria bera barne, aurtengo ediziora arte". Aukeratutako zazpi hautagaitzak Euskadiko Arkitektura Institutuan egongo dira ikusgai, Mugak/Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Biurtekoaren laugarren edizioaren programazioaren barruan, azaroaren 2tik aurrera. Peña Ganchegui Sariari buruzko informazio gehiago.