Euskadiko diseinuzko altzarien aitzindariak, erakusketa eta dokumental ibiltari baten protagonistak

1970 Urtarrila 1

Argazkia: Mikel Blasco

• Proiektuaren izena ‘Diseinuaren artisauak’ da, eta Euskadin 70eko eta 80ko hamarkadetan diseinuzko altzariak industria-sektore berri bihurtu zituzten pertsonak ditu ardatz bezala.
• Habic klusterrak antolatuta, Bilbon, Gasteizen eta Donostian ikusi ahalko da Bienal Mugak/ -en baitan. Erakusketa espazio publikoan kokatuko da eta dokumental baten proiekzioarekin batera emango da.
• Dokumentalean zortzi enpresen fundatzaileak agertzen dira: Akaba, Mosel&Arkaia, B.lux, Enea, Imat, Ondarreta, Sellex eta Treku. Horietako bakoitzaren pieza batek osatzen du erakusketa.

Habic klusterrak ‘Diseinuaren artisauak’ proiektua aurkeztu du gaur Mugak/ Euskadiko Nazioarteko Arkitektura Bienalaren barruan. Erakusketa ibiltaria izango da eta dokumental bat ere izango du. Gainera, elkarteak hiru euskal hiriburuetara eramango du erakusketa azaroan zehar.

70eko eta 80ko hamarkadetan, pertsona batzuek diseinuaren aldeko apustua egin zuten Euskadin presente ez zegoen industria bat sortzeko: altzariak eta diseinu-produktuak espazio-ekipamendurako. Orain, Habicen proiektuak pertsona horien ibilbidearen eta enpresekin gaur arte izan duten bilakaeraren errepasoa egiten du.

 

Erakusketak Donostiako Arquimaña estudioko Raquel Ares eta Iñaki Albistur ditu komisario bezala, eta azaroaren 11tik aurrera, Bilbon izango da, Gasteizen 18tik aurrera, eta 25ean Donostiara iritsiko da. Gainera, hiru hirietan Begira ekoiztetxe bilbotarraren Ane Rotaetxek zuzendutako dokumental bat izango da, doanik ikusi ahal izango dena. Rotaetxek nabarmendu duenez, “oso modu finean jaso dugu ekintzailea izan zen belaunaldi baten testigantza. Haien lana ilusio handiz egiten zuten, eta eskualdean ondare handia utzi dute”.

Gaurko aurkezpenean, gainera, dokumentalaren diseinuaren aitzindariak eta protagonistak izan dira, eta oroitzapen bat jaso dute. Hauek dira: Jose Angel Díez Mintegui, Akabaren sortzaileetako bat (Usurbil, 1985); José Patricio Álvarez de Arkaya, Mosel & Arkaia S.L. sortu zuena Gasteizen (1962); Agustín Ibarretxe, Markinako (Bizkaia) B.lux enpresaren sortzailea, (1979); Iñaki Elizegi eta Mila Telleria, kooperatibistak Legorretako Enea-Eredu enpresan (1963); Jesús Guibelalde, Imaten sortzailea (Gasteiz, 1979). Marilis Galardi, Juanjo Arratibelekin batera Ondarreta enpresaren sortzailea, Donostiako izen bereko hondartzan kokatua (1975); Andrés Muñoz, Sellex enpresaren sortzailea (Donostia, 1977); eta Manolo Aldabaldetreku, Treku Zarautzen sortu zuena (1947).

“Proiektu honek diseinua, industria eta arkitektura batzen dituen jarduera ezerezetik sortu zuten pertsonak gizartera hurbiltzen ditu. Industria horrek mundu osoko eraikinik onenetan presentzia du, eta objektu horiek Euskadin fabrikatzen dira”, nabarmendu du Xabier Pérez de Arenazak, Habic-eko arkitekto eta arkitektura-proiektuen arduradunak.

Enpresa horien jatorri xumeak azaltzen dira erakusketan, eta hautatutako zortzi piezaz osatuta dago, bat enpresa bakoitzeko. Pieza horiek neurrira egindako modulutan ikusi ahal izango dira ondorengo lekuetan: Euskadi plaza Bilbon, Aihotz plaza Gasteizen eta Zuloaga plaza Donostian. Raquel Ares komisarioak azaldu duenez, “interes arkitektonikoa duten hiri-ingurune horietan elkarrizketa sortu nahi da espazio publikoaren, erakusketaren eta objektuen artean”.

Erakusketan presente dauden piezak honakoak dira: ‘Gorka’, (Akaba); ‘Pieza Única Nº 394’, (Arkaia); ‘Regina’ lanpara, (B-lux); ‘BCN’ aulkia, (Enea); ‘Máster basic’ aulkia, (Imat); ‘Bob’ aulkia, (Ondarreta); ‘Aero’ bankua (Sellex); eta ‘Gau’ bildumako mahaia, (Treku).

 

Nazioarteko giroa aste bukaerarako

Alberto Veiga, Barozzi Veiga tandemeko kidea, Euskadiko Arkitektura Institutuan izango da gaur arratsaldean. Haren estudioak hainbat eraikin sortu ditu mundu osoan, besteak beste, Ribera del Duero ardoen egoitza (Burgos), Lausanako (Suitza) Arte Ederren Kantoi Museoa, Zuricheko (Suitza) Tanzhaus edo Szczecingo (Polonia) Filarmonika, 2015ean Mies van der Rohe sari ospetsua eskuratzeko balio izan ziena. Marta Rincón Acción Cultural Española elkartearen kidearekin egongo da 19:30ean.

Hizlari gehiago egongo dira bihar, ostirala. Óscar Tusquets arkitekto katalanaren txanda izango da, pentsalari eta arkitekturaren iraultzaile gisa egindako lanagatik ezaguna. Mitxel Ezquiaga kazetariarekin hitz egingo du Euskadiko Arkitektura Institutuan, 18:00etan. Ondoren, 19: 30ean, Rudy Ricciotti frantziarrak Pablo García Astrain Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza, Lurzoru eta Arkitektura zuzendariarekin hitz egingo du. Ricciotti bere herrialdeko arkitektoen artean ospetsuenetakoa da, eta arkitektura-probokatzailean oinarritzen du bere jarduera, eta, aldi berean, karga poetiko handiko lanak egiten ditu. Europako eta Mediterraneoko Zibilizazioen Museoa Marseillan, Arte Islamikoen Departamentua Louvren edo Rivesalteseko kontzentrazio-esparruaren Oroimenezkoa Frantziako hegoaldean bezalako lan ezagunen egilea da.

 

Europan kongresu europarra hastear dago

Bihar, ostirala, Europako arkitekturak are protagonismo handiagoa izango du: Kursaalean Europan kongresua ospatuko da. Kontinente osoko arkitekturako eta hirigintzako 300 profesional bilduko dira hiriaren eta arkitekturaren etorkizunaz eztabaidatzeko. Europako lehiaketaren saioen artean egingo da foro hau, eta 9 herrialde eta 40 herritako paisajistak, hirigileak, erakundeetako arduradunak eta Europako arkitekturaren etorkizun handiko gazteak bilduko ditu.